top of page
H pic_edited.jpg

Herman Edward

Herman Edward is a Lower Similkameen Indian Band member that resides in Keremeos, he is a fluent speaker of the language

syixʷmus uɬ staɬmt

Page #

Years ago, q̓sapi, iʔ sqilxʷ kʷliwtəlx iʔ l̓ sncwilxtn xʷʔi..it iʔ sqilxʷ uł k̓l̓ sk̓ʷutm kʷliwt iʔ naqsiłxʷ ixiʔ uɬ taʔxʷɬsqʷasiyaʔəlx, tk̓ʔasil̓. xixutəm uł tətwit, ntxʷsiliʔs, xi niʕayp ʔicəckn iʔ cəcmala, ʔicəcknəlx yʕaatəlx xʷuy uɬ xƛ̓aƛ̓əlx. niʕayp ƛ̓ix̌əx̌ptəlx. ƛ̓ix̌əx̌ptəlx, xʷuy uł way̓, way̓ ƛ̓ix̌əx̌ptəlx. txʷuyms iʔ xixutəm iʔ x̌yaɬnxʷs uł iʔ tətwit way t̓ixʷəxʷlm aʔ nqʷəlqʷiltns way̓ ql̓tm̓xwilx, t̓ixʷəxʷlm aʔ nqʷəlqʷiltns, xi uł way̓ sql̓tmixʷ.(7:57) lut t̓ c̓x̌ʷntiməlx iʔ t ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌apsəlx łə ksnq̓mscnwixʷsəlx, ałi kʷa cutxəlx iʔ ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌ap “Ohhhh! mat cmay k̓im ʔapnkstasq̓t cmay kʷu xʷuyy k̓ayxʷut iʔ k̓l̓ iʔ sk̓ʷiƛtmtət. xi k̓l̓ snqsilxʷtət kʷu ksxʷuyaʔx. xi kʷu yayʕat kʷu xʷuyy.” (8:26) ik̓̓l̓iʔ kscyʕapmixaʔx iʔ sqilxʷ, iʔ k̓ʷiƛ̓t iʔ sqilxʷ iʔ tl̓ lutm. mi iʔ kscʷuyaʔxəlx ixiʔ uɬ..ixiʔ iʔ sʔullus ixiʔ uɬ c̓x̌iɬ pniciʔ cqanusaʔməlx xi qanusaʔməlx uł qmisəlx yaʕt iʔ lut t̓  may̓  nʕayxʷiwsməlx xi ɬəɬ.. iʔ.. k̓l̓s.. ɬks.. caʔkʷ asqʷsiʔ  anx̌mink kstaʔxʷɬtkłmilxʷaʔx t x̌ast uł, ʔumsəlx qanusm, yʕat iʔ sxʷic̓xs nʕayxʷiwsməlx, ixiʔ snʕayxʷiwsm c̓x̌iɬ ascunm axaʔ iʔ k̓l̓ sqʷasiyaʔtət  uł xʷic̓xtxʷ iʔ  ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌ap, axa iʔ ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌ap xʷic̓xəlx, nʕayxʷiwsməlx, ixiʔ uł  qɬqɬiw̓s aʔ sqʷasiyaʔmp. ixiʔ ʔac̓nt qsapiʔ ixiʔ iʔ caw̓tsəlx uł yʕat ullusəlx, xʷʔit, lut t̓i kmax iʔ knaqs ixiʔ iʔ tk̓asʔasil,  xʷʔit ik̓liʔ t cyʕap uł c̓x̌ił  ixi uł c̓x̌ił mat iʔ - iʔ młk̓iyaʔsəlx iʔ x̌minksəlx, mał kʷa płłtwilx iʔ (9:55) mɬk̓iyaʔsəlx, ałi mał qʷaʔc mł kɬaʔmnwixʷelx iʔ snəqsilxʷsəlx uł x̌minksəlx t̓ixʷəxʷlm mɬk̓iyaʔ ikscyʕapmixaʔx. ixi uł k̓ʷck̓ʷctwilx iʔ sqilxʷ ałiʔ st̓ixʷlm iʔ młk̓iyaʔsəlx aɬi kʷa cutəlx cx̌iɬ ata iʔ ksklkʷuts tl̓ anwi astmtimaʔ -  astmmtimaʔ, ixiʔ uł, km ixiʔ iʔ stəmtimaʔ c̓x̌iɬ ata iʔ sxʷʔits iʔ sklkʷuts, ʔumsəlx ixi uł iʔ ktmʕaplaʔ (10:36) ktmʕaplaʔ iʔ sʔums ixiʔ iʔ stəmtimaʔ iʔ sisp̓l̓k̓, ixiʔ lut k̓im t̓ asnqsilxʷ, ixiʔ anktmʕaplaʔ, an młk̓iyaʔ maɬ l̓kʷut, uł ixiʔ (loud bang 10:50) c̓x̌iɬ ʔac̓nt scutxəlx caʔkʷ ant̓xʷsiliʔs iʔ l̓ sql̓xʷu̓laʔx inca caʔkʷ lakin iʔ kʷliwt akstxt̓am anmłk̓iyaʔ uł lut t̓a ckłʔaməlx. ʕapnaʔ tl̓ ksɬʔams iʔ snaqs l̓ naqslxʷiws aʔ cłʔiq̓ʷ iʔ l̓ asqiltk asƛ̓x̌ap lut̓ t̓a cput niʕayp cɬiq̓ʷt. (11:24) c̓x̌iɬ iʔ st̓ixʷəxʷlm. ixiʔ uɬ... ah... iʔ tkłmil̓xʷ, xʷuy kʷa tkɬmil̓xʷ ixiʔ, uł axa iʔ sql̓tmixʷ, li uł mat k̓stwilxəlx uł taʔxʷɬsqʷsqʷasiʔ itliʔ iʔ xixuʔtm, iʔ cway̓ mat tkłmil̓xʷ uł ntk̓ʷək̓ʷilt, uł xiʔ ʔac̓nt staʔxʷɬsqʷsqʷasiyaʔx iʔ tkłmilxʷ, ʔum̓səl̓x ntk̓ʷək̓ʷilt lut nʔastkilt, ntk̓ʷək̓ʷil̓t.  ixiʔ nʕastkil̓t ʕapnaʔ uɬ way̓ aʔ nʔistkm, smqʷaqʷ way̓  x̌ilm ata uł iʔ ʔumsəlx nʕastkil̓t nax̌mɬ ntk̓ʷək̓ʷil̓t, ixiʔ iʔ sʔums łkstaʔxʷsqʷsqʷsiyaʔx. ixiʔ ʔac̓nt iʔ way̓ t̓ʔik ixiʔ. xiʔ st̓ʔik ixiʔ uł way̓... way̓ k̓im ti ksmr̓imaʔx,  ixiʔ sʔums iʔ stʔik ixi uł iʔ tk̓asʔasil k̓stwilxəlx uł taʔxʷłsqʷsqʷsiyəlx uł cut iʔ sk̓ʷuysəlx, iʔ tumsəlx way̓ kʷu ksullusaʔx, ikliʔ ksullusaʔx iʔ sqilxʷ, kscyʕapmixaʔx iʔ tl̓ lut t̓ may̓ (12:55)

 

ixiʔ iʔ sqanusm cyʕap iʔ sqilxʷ qanusməlx uł...taʔxʷɬ...taʔxʷłnax̌ʷnx̌ʷəlx...taʔxʷɬ...  uł axaʔ ʔac̓nt axaʔ ʔac̓nt sqlqltmixʷ taʔxʷɬnax̌ʷnx̌ʷəlx, iʔ taʔxʷɬsx̌ilwiʔ iʔ slx̌lx̌mil̓t. tə slx̌lx̌mil̓tm ixiʔ ʔac̓nt iʔ slx̌lx̌mil̓t uł ixi sʔums łx̌əmam, caʔkʷ...-anwiʔ (referring to goya diyənsdih) ʔac̓nt cxʷuy tl̓ lkʷtulaʔxʷ, ala kʷ ckicx... uł nax̌mɬ lut t̓ łx̌əmam ixiʔ...-ixiʔ way̓ sk̓ʷʔul̓s ixiʔ anwiʔ kʷ cxʷuy lut t̓ ɬx̌əmam iʔ sʔums... nax̌əmɬ cn̓iɬc miwlnaʔ xʷuy k̓l̓ antmxʷulaʔxʷ ixiʔ uł scłx̌əmix ik̓liʔ 13:56 (?) ałi ili tl̓ q̓sapiʔ cutxəlx iʔ smamʔim cxʷuy tl̓ antmxʷulaʔxʷ ixiʔ uł lut t̓ sʔums słx̌əmam ałiʔ iʔ tl̓ scəcəmaʔts iʔ smamʔim, iʔ xixuʔtəm uɬ way̓ k̓ʷulntxʷ aspuʔus, way̓ aksl̓minm lakin sx̌lx̌ʕalt, ast̓mt̓mkʔilt way̓ ksxʷuyaʔx 14:23 k̓l̓ t̓xʷlmulaʔx mi way̓ mut. lut nixʷ alaʔ. ixiʔ uł ʔac̓nt... um xʷuy əł mł cut iʔ ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌aps ixiʔ iʔ tk̓asʔasil 14:37

 

“way̓ ik̓liʔ kʷu ksxʷuyaʔx uł kʷu nk̓ʷak̓ʷinm tə-tə-tə kslx̌lax̌təmp” ixiʔ uł … lut t̓ cuntməlx  tl̓ sƛ̓ix̌əx̌ptəlx “lut ks-lut ks cx̌ilmp iʔ scxʷuyəmp.” ałi mat taliʔ cpspsayaʔ iʔ ƛ̓x̌əx̌ƛ̓x̌ap lut tə c̓x̌ʷntiməlx uł ixiʔ k̓stwilxəlx uł taʔxʷɬsqʷsqʷsiʔəlx ixiʔ uł iʔ xixu̓təm (loud noise) cut 15:13 “way̓ kn k̓stwilxʷ” xiʔ uł way anwis, way alaʔ mat stim tk̓ʷak̓ʷ, xiʔ iʔ sqʷsqʷsiʔs uł cut, lut t̓a c̓int... lut t̓a c̓int t naqscn. t̓i kʷmiɬ iliʔ, mat t słx̌lap, uł xiʔ uɬ cksl̓iplaʔ... ti k̓aw̓ uɬ nis, li cutəlx... li uł x̌lap cu̓t iʔ ƛ̓əx̌əx̌ƛ̓ap, siw̓səlx iʔ tətwit “xkinm (15:47) ałcəcʔups, stałmt”, “mat, lut t̓a cmistin. km t spiʔsc̓i̓łt ki wikn, kʷu pulx uɬ xiʔ way̓ ł wikn.” ixiʔ mat pulxəlx, xiʔ 16:00 ʔatxilx iʔ ƛ̓x̌əx̌ƛ̓aps, uł ʔitx cniɬc iʔ tətwit. ksxʷimnmist iʔ xixuʔtm, nis iʔ t̓l̓ tmxʷulaʔxʷ. xʷuy uł xʷuy uł xʷuy uł xʷuy uł taɬt lkʷut iʔ slkʷakʷs tl̓ tmxʷulaʔxʷs (16:18)

 

iliʔ uɬ mat k̓ʷl̓lil̓t. k̓ʷl̓lil̓t. k̓ʷul̓l iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ uɬ way̓ xixutm, xixutm iʔ sk̓ʷl̓lilts. ixiʔ uɬ mat txt̓ntis, mat cq̓ʷiɬtms. xʷuy uɬ way̓ ƛ̓x̌ap. maɬ nʕast, xiʔ uɬ way̓ cmut uɬ c̓upt. nstils mat way̓ lut nixʷ t̓ iksq̓ʷaq̓ʷiɬtm... maɬ kʷ nʕast... isq̓ʷiɬt ti way̓ nʕast... itliʔ nixʷ anwiʔ. maɬ kʷ nʕast. xiʔ uɬ nƛ̓k̓ʷpulaʔxʷs, ncqəqinm t x̌ƛ̓ut. xiʔ aʔ cnƛ̓k̓ʷpulaʔxʷ iʔ citxʷ, iʔ tkʷtniɬxʷ, tkʷtan. k̓ʷuls ixiʔ, cx̌iɬ t sxʷulɬxʷ. xiʔ uɬ k̓ʷuls iʔ aʔ cnc̓lulaʔxʷ l̓ anq̓aʔq̓ʔiw̓s iʔ citxʷ. cx̌iɬ ta̓ mat iʔ silxʷaʔs (17:19) nq̓aʔq̓ʔiw̓snt, nƛ̓k̓ʷpulaʔxʷs, xiʔ uɬ kaʔciwsəs iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ. li uɬ ksk̓laxʷ iliʔ. sxlxalək xiʔ uɬ ʔitx uɬ xʷt̓ilx. xiʔ uɬ mat ksʔaɬnʕayaʔ iliʔ, lut t̓a cmistin. taɬt ixiʔ iʔ sck̓ʷuls. xʷuy uɬ xʷuy iʔ tkɬmilxʷ, xʷuy uɬ stxʷcncut. kʷa lut t̓a kɬsql̓tmixʷ. cniɬc xʷuy uɬ k̓ʷliw̓m, lut t̓ may̓ xiʔ iʔ pƛ̓qin, mat axaʔ iʔ sqlwaɬq k̓ʷliw̓s. uɬ axa mat scnʕacusm t spplinaʔ, lut t̓ may̓, iʔ ʕaʔisck, xiʔ nixʷ stim iʔ kʷnnus, mat iʔ xʷaʔxʷaʔyuɬ, kʷa taɬt csisiw̓sts q̓sapiʔ iʔ nx̌aʔcintət (18:07) aʔ cnir̓ʔusm. ixiʔ ʔac̓nt..li mɬ ɬcxʷuy...lakin iʔ citxʷ iʔ k̓ɬnk̓mip nlɣəɣ iʔ xwiɬs cxʷuy nax̌mɬ t̓i tiɬ uɬ t̓awninaʔxʷ sc̓x̌iɬ ta̓ uɬ k̓ɬk̓laxʷ, yʕat sk̓laxʷ li xʷuy uɬ əɬcp̓lak. xʷuy uɬ mat iʔ tətwit niʕayp nq̓aʔilsms iʔ ntxʷusts, mat xkinm, lut nixʷ t̓a c̓int xiʔ uɬ nis...sxʷiʔmnmist...xiʔ ʔaćnt mat k̓ʷnx̌asq̓t tl’ iʔ scnists staɬmt (18:47) ixiʔ txlkmis iʔ sncwilxtn xiʔ uɬ niʕayp txlək... txlək... txlək... txlek niʕayp ɬq̓twilx iʔ scxləks... niʕayp ɬq̓twilx iʔ scxləks uɬ wiks iʔ sxʷuytn... ah way̓ axaʔ... ixiʔ kilntm, mat sl̓mis iliʔ uɬ xʷuy uɬ sl̓miɬts iʔ sxʷuytns itliʔ uɬ ƛ̓aʔƛ̓ʔam, ƛ̓aʔƛ̓ʔam xʷuy uɬ kakiciʔs ... ki snkl̓kl̓nwixʷ (?) li ɬa clakin csl̓mis iʔ sxʷuytns. xiʔ uɬ mat kakiciʔs iʔ sntxʷusts. wiks iʔ citxʷ ta cwix aɬiʔ tkʷtan iʔ sxʷulɬxʷ. cpʔul... tl̓ aʔ lkʷut uɬ wiks cpʔul. xʷuy uɬ k̓aʔitət (?). wiks iʔ spʔul. xʷuy uɬ k̓aʔitət uɬ suxʷs ixiʔ əmnimɬtət aʔ nk̓ʷul̓mntət kʷu ɬa ck̓ʷul̓m t sxʷulɬxʷ (19:58) way̓ suxʷs xiʔ mnimɬtət iʔ caw̓tət kʷu ɬa ck̓ʷulm. kʷmiɬ l̓ aʔ nixʷut uɬ nixlms ta cqʷqʷl̓qʷilaʔt… ʕ̓aʕ̓aʕ̓a... nʕak̓ʷm ixiʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ... xiʔ uɬ way̓ kʷa ckʕaciw̓s... ʕ̓aʕ̓aʕ̓a.(?) li mut... əcʕaciw̓s... ɬʕay̓s. kʷa tl̓ ɬuklaʔxʷ. tʔap uɬ tʔap taɬt t̓i ɬʕays. ɬa c̓ʔiɬsts iʔ sq̓apinaʔxʷ... taɬt t̓i ɬʕay. lut t̓ may̓. c̓ʔac̓cəs... xʷumt̓iʔ ksuxʷiʔs iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ. taɬt xʷumt̓iʔ... xʷumt̓iʔ... xʷumt̓iʔ staɬmt kʷa iʔ sʔac̓cəcs. li tkʷƛ̓ntis itliʔ uɬ itliʔ xʷaʔntis, xʷstusəs, limtms. taɬt ki kʷ swiʔnumt... swit asumm mat? (20:59) xiʔ uɬ... xʷuy uɬ mat way̓ iʔ  x̌yaɬnxʷ... way̓ yaxʷt iʔ x̌yaɬnxʷ... xʷuy uɬ way̓ k̓l̓ ksaw̓səs. way̓ iʔ x̌yaɬnxʷ way̓ yaxʷt... ʔumsəlx ksaw̓səs. tl̓ aʔ l̓kʷut uɬ wiks t̓i cq̓ʷyʔiʕay... q̓ʷyʕawtkʷ t̓ cxʷuy tl̓ aʔ l̓kʷut. c̓ʔac̓cəs... li uɬ nstils mat xiʔ uɬ xʷuyst iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ uɬ muts axa iʔ ʕax̌ʷmins uɬ cwkʷntis xiʔ uɬ ɬx̌ʷp̓am... xʷc̓ʔam t sx̌əx̌c̓iʔ ta ctkl̓kl̓xmikstn... ʕax̌ʷs yayʕat iʔ sxʷuytns... lkʷəkʷilx yʕat… t̓i x̌ast iʔ sʔac̓cəcs… k̓a ɬa wikʷmist. tcxʷuy, tcxʷuy uɬ tcxʷuy... niʕayp ck̓aʔitət uɬ wiks... ixiʔ staɬmt, “ixiʔ iɬcəcʔups staɬmt”.(22:01)

 

ixiʔ uɬ lut t̓ txʷuyms... ɬnstils “iks yʕayax̌aʔm... k̓ʷnx̌asq̓t iksʔac̓... iks yʕayax̌aʔm. li uɬ ixiʔ kʷis iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ, limtms...əww... taɬt kʷa ksk̓laxʷ lut t̓ wiks iʔ sqʷsqʷsiʔs. ixiʔ t limts iʔ tkɬmɬlxʷ. nwaʔwislxsts iʔ ʔux̌til̓aʔt... ixiʔ snkʷancinms...nkʷancinm cut...cus “caʔkʷ ʔiwa caʔkʷ akɬstmtimaʔ uɬ ʔaɬ anqaqnaʔ” (22:48). ixiʔ uɬ ʔac̓nt kʷa ixiʔ uɬ caʔkʷ aʔ mnimɬtət ʔumntm iʔ kinship chart, scnt̓ixʷlcn aksumm anmistm, km ʔac̓nt kʷa axaʔ astmtimaʔ uɬ iʔ...ah...miwlnaʔ iʔ sk̓ʷuys...ixiʔ uɬ iʔ asqʷsqwasiaʔ...ixiʔ iʔ qaqnaʔsəlx. uɬ ixiʔ ʔac̓nt iʔ sct̓ixʷlms. ixiʔ uɬ t cmay̓t tl̓akin iʔ nqsl̓xʷiws... iʔ sk̓ʷul̓ls. li əck̓k̓niyaʔ iʔ tətwit uɬ c̓ʔax̌. taɬt iʔ sc̓ʔax̌s, nstils way̓ lut sx̌ast iʔ cawtət. ʕaymt. ktim̓s iʔ ƛ̓x̌x̌ƛ̓x̌ap. “lut kʷu t̓ maʔmayaʔntm, lut kʷu t̓ c̓x̌ʷntim...lut kʷu ksk̓stwilxs, lut kʷu kstaʔxʷɬsqʷsqʷsiʔs.” ʕaymt. li uɬ x̌lap iliʔ ɬxʷuy iʔ tkɬmilxʷ...ɬxʷuy uɬ ʕacqaʔ(?). xʷuy uɬ k̓ɬk̓laxʷ (23:59) ixiʔ ɬ scnʔuɬxʷs iʔ sqltmixʷ limtms iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ...cx̌iɬ sctxtil̓t...aɬiʔ way̓ ɬlimtms...aɬiʔ way̓ swiʔnumtaʔx kʷa iʔ ʔuxtilaʔt. xʷuy uɬ mat txt̓ntis uɬ iʔ t kskaʔɬʕasq̓ts. uɬ nstils lut t̓ x̌ast iʔ qʷil̓m aʔ cnkʷists cm ɬ ƛ̓x̌ap iʔ st̓mkʔiltət cm kʷu wikɬtm iʔ sxik̓k̓tət...lut t̓ x̌ast...k̓ɬpax̌əm uɬ skaʔɬʕasq̓t uɬ nstils way t̓i mat iksk̓ɬpaʔcinm lut inx̌mink iʔ ksƛ̓x̌aps kʷu scmistim...kʷu cmistim iʔ sxik̓k̓tət. xʷuy uɬ mat x̌lap ɬxʷuy iʔ tkɬmilxʷ. iʔ l̓ smʕasq̓t nis… ixiʔ cnʔuɬxʷ uɬ nwislxsts iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ. xʷuy uɬ mat...mat way̓ ntx̌ʷx̌ʷqin...iʔ x̌yʕaɬnxʷ xʷuy uɬ ntx̌ʷx̌ʷqin... k̓ɬpaciʔs, ƛ̓lal... li əct̓aq̓ʷ. ɬx̌p̓am... kʷis... xʷc̓ʕam t̓ sx̌əx̌c̓iʔ... li uɬ xʷk̓ntis iʔ sxʷuytns. uɬ nixʷ cnlqʷulaʔxʷm silxʷaʔ mat iʔ sx̌əx̌c̓iʔ. xiʔ uɬ ntrqpncut uɬ xiʔ iʔ sxʷuytns niʕayp xʷk̓ʷntis, xʷk̓ʷntis uɬ xʷk̓ʷntis taliʔ l̓kʷakʷ. c̓qmis iʔ sx̌əx̌c̓iʔs...iʔ...iʔ snx̌ʷc̓ips. ixiʔ ɬntrqpncut, t̓a ck̓a nʔiƛ̓tk ɬ xʷuy. xʷuy iʔ sqltmixʷ uɬ xʷuy, uɬ xʷuy uɬ taɬt l̓kʷakʷ. li uɬ kmax iʔ tkɬmilxʷ xʷuy uɬ mat k̓l̓ ksaw̓səsts way̓ ɬtcxʷuy (26:13) li iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ əct̓aq̓ʷ nstils ‘way mat sʔitxəx...ah...iliʔ way̓’. xiʔ sck̓ʷl̓cncuts... əhh...cpəpsiy̓aʔ, lut t̓ mat t ʔac̓c̓ecs ixiʔ. ixiʔ uɬ k̓ʷl̓cncut, txt̓ntis iʔ scwar, ixiʔ sk̓ʷlcncuts. mat spplinaʔ mat stim iʔ sk̓ʷlcncuts, lut t̓a cmay̓. k̓ʷl̓cncut uɬ nstils c̓kin way tk̓laxʷ way̓ cm kʷʔax way̓ t̓ iksqiɬm cm ɬx̌lap t k̓lʔaxʷ lut iʔ ksʔatətxistaʔxs ixiʔ iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ. (loud noise) ixiʔ uɬ... ah... kʷis iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ uɬ ksqiɬiʔs... kʷis uɬ way̓ t̓i c̓iɬ... way̓ ƛ̓lal... t̓i c̓iɬ. ixiʔ scaʔcʕaypms. scaʔcʕaypms uɬ ckʷiskʷsts. caʔcʕaypm uɬ caʔcʕaypm uɬ xʷuy uɬ way̓ cx̌iɬ mat way̓ qmap uɬ k̓wap. nstils lut swit t̓ ksx̌ilsts... t̓ ksx̌ilms ata... way̓ t̓i mat anmistm. xʷuy uɬ mat c̓k̓ʷak̓ʷ uɬ x̌l̓pʕal̓aʔxʷ. kʷums iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ l̓ aʔ cc̓ʔal̓... kt̓k̓ʷiw̓səs... txl̓k̓ic̓aʔs uɬ kt̓k̓ʷiw̓səs. ixiʔ txal̓ək iʔ t snʔiliʔtns... txl̓xa̓l̓ək... ixiʔ ɬq̓twilx iʔ scxʷuys... ɬq̓twilx iʔ scxʷuys. wiks iʔ sxʷuytn... ixiʔ kil̓s ta ck̓a nʔiƛ̓tk... kil̓s uɬ kil̓s... xʷuy... xʷuy uɬ niʕayp xʷuy k̓a nʔiƛ̓k. taɬt iʔ anwis iʔ sc̓aɬt...taɬt iʔ sk̓iʔts (28:17) uɬ taɬt iʔ xʷxʷr̓ism... taɬt iʔ ʕaytmns t̓i c(?)...xʷuy uɬ way̓ wiks...way̓ nk̓aʔtikiʔs uɬ taɬt nax̌mɬ iʔ sy̓ixʷmus̓ uɬ iʔ sk̓ʷck̓ʷacts iʔ sniw̓t, niw̓ntm uɬ niʕayp taɬt t stims ɬa cxʷuy. xʷuy uɬ taliʔ way̓ k̓aʔtmiʔs, nax̌mɬ lut t̓... lut t̓a nkcnikiʔs way̓ k̓aʔtmiʔs. xʷuy uɬ k̓ik̓at ksults, ax̌lmncut uɬ cp̓l̓ak̓. way̓ kn ksul̓taʔx... way̓ t̓i kn p̓l̓ak̓. li ɬckil̓ntm t sy̓ixʷmus, xiʔ iʔ sntxʷusts iʔ skʷists, sy̓ixʷmus. cus way̓ kʷu cnpl̓stilsm... anwiʔ mat kʷ iksp̓qinm, kʷ iksp̓ap̓qnm, kʷ iksk̓aw̓stm... iliʔ ck̓scnmnwixʷəlx... əcnkl̓kl̓nwixʷəlx. xʷuy uɬ taɬt iʔ k̓l̓ k̓awtimt... taɬt iʔ k̓l̓... mat Mexico... lut t̓a cmay̓... nax̌mɬ taɬt kʷa iʔ scix̌cx̌ts iʔ tmxʷulaʔxʷ uɬ lut t̓a ksp̓uƛ̓m... taɬt way̓ k̓ik̓at ksp̓iʔaqs sy̓ixʷmus uɬ ɬc̓ʔax̌likstm uɬ kl̓kl̓nwixʷ ta ck̓a nʔiƛ̓tk, taɬt iʔ k̓l̓ iʔ c̓aɬt tmxʷulaʔxʷ... xiʔ uɬ ʕapnaʔ putiʔ ckl̓kl̓nwixʷəlx.(29:29) ixiʔ uɬ ʕapnaʔ ʔumsəlx... ʕapnaʔ way̓ sy̓ixʷmus əɬcp̓lak̓... staɬmt way̓ ɬxʷuy k̓awtimtk... xiʔ uɬ ʕapnaʔ iʔ ah... iʔ sc̓aɬt naʔɬ iʔ skʷal̓t... iʔ skʷl̓al̓ iʔ tmxʷulaxʷ... caʔkʷ əmnimɬmp cut ‘summer weather’ uɬ ‘winter weather’. ixiʔ uɬ... nax̌mɬ lut t̓a cmistin iʔ k̓ʷk̓ʷyumaʔ swit... mat tmxʷulaʔxʷ. ixiʔ t̓xʷ iʔ mayntisəlx q̓sapiʔ iʔ... iʔ mayntis isk̓ʷuy. kʷu cus... cunt “kʷa swit iʔ ʔuxtilaʔt” uɬ kʷu cus “way̓ mat iʔ tmxʷulaʔxʷ, aɬiʔ kʷa swit?” (30:15) c̓x̌ilx ki... nax̌mɬ tmxʷulaʔxʷ putiʔ əcpl̓al̓. xʷmtiʔ sƛ̓minm nax̌mɬ yʕat stim putiʔ əcpl̓al̓. ixiʔ kʷa iʔ cut... ixiʔ

skm̓xist iʔ tmixʷ iʔ yilmixʷms

Page #

q̓sapiʔ t̓at̓upaʔ, t̓i knaqs… t̓at̓upaʔ…  luti taʔxʷłsqltmixʷ, t̓at̓upaʔ. t̓i tkłmilxʷ, t̓at̓upaʔ… knaqs. xʷuy uł mát… ah… skm̓xist taliʔ k̓ast. yʕat swit əc... stim̓ x̌minks... kʷis... yirmnts k̓ałaʔ... tk̓ʷak̓ʷ… k̓sɬcaw̓t. tałt lut t̓ x̌ast t skm̓xist. c̓x̌ilx ki ʔumsəlx skm̓xist. ixiʔ uł kim̓nt uł lut t̓ x̌ast iʔ caw̓ts uł kim̓nt. yʕat iʔ caw̓ts k̓ast... xi uł ʔumsəlx iʔ t sk̓ʷiƛ̓tms iʔ t skʷłnuk̓ʷɬtmixʷs... “xiʔ xʷəxʷ iʔ skm̓xist way̓ tcxʷuy... kʷu kskʷiłtm iʔ sc̓ałʔiłntət.” (4:48)

 

xʷuy uł… cut iʔ… tqʷcin sninaʔ, “xʷuuuuy tmixʷ... caʔkʷ cxʷuy… cxʷuywi iʔ tmixʷ... al̓luscutwi.” cut, “way̓ caʔkʷ... caʔkʷ swit iʔ kɬyilmixʷm... əmnimłtət iʔ kʷu tmixʷ... swit iʔ yilmixʷmtət?” kiʔlawnaʔ ti cxəxʔit uł cút “lut. kʷu ksnkʷanqnaʔx” xʷt̓ət̓pnumt snk̓lip “ix̌...caʔkʷ incaʔ. way̓ kn pax̌pax̌t... incaʔ” “waa... kɬamutx. mutx snk̓lip... k̓ast. way̓ cuntsn kʷu ksnkʷanqnaʔx. ximix swit nk̓ʷak̓ʷinntm xiʔ kʷu nputls uł xiʔ iʔ kłyilmixʷm”. ixiʔ uł… t̓i kʷmił, xiʔ uł c̓skakna̓ xʷuy uł mat k̓ amutət li uł q̓ʷq̓ʷc̓wiyaʔ, ʔaʔisck… cut “way̓ caʔkʷ ti… kn nstils caʔkʷ skm̓xist iʔ kłyilmixʷm.” ixiʔ uł k̓sʔac̓əcs, yʕat np̓iʔp̓ʕay̓sməlx… np̓iʔp̓ʕay̓sməlx… yʕat iʔ tmixʷ ʕamʕaymt… li uł cutəlx iʔ k̓ʷiƛ̓t iʔ tmixʷ “lut, lut, lut.” “tk̓k̓niyaʔmnt iʔ səcqʷl̓qʷilt” cut, “kʷa niʕayp iʔ kʷu  cntqtqpikstmstm, niʕayp kʷu cnaq̓ʷmstm

 

(6:48) niʕayp kʷu ckʷiłtm iʔ sc̓iłntət. caʔkʷ way̓ t̓i yilmixʷmstm xiʔ uł stim k̓ʷulntxʷ, xʷaʔtikstm aʔ kʷ ck̓ʷulm ksnkʷnstułtms,” cunt, “lut, axa anwiʔ kʷint.” xʷuy uł cm pʔaʕa iʔ k̓l̓ snaq̓ʷ. caʔkʷ xiʔ mi x̌ilstm itiʔ. li uł mat kłlx̌ʷntisəlx skm̓xist, cutəlx “skm̓xist,” iliʔ l̓ acnłx̌ʷink li aʔ t cʔitx…(snoring sounds)

 

(7:24) xiʔ sʕaymts ... cʕacqaʔ. “kʷu cmʔikstm. cm kʷu mʕaʔłt iscʔitx.” cut, “lut...lut...lut. anwi kʷ yilmixʷm ʕapnaʔ...ti kʷ kslx̌ʷamtət. anwiʔ ʕapnaʔ iʔ kʷ yilmixʷm”. li uł aksw̓xlwis t̓i xiʔ ksnk̓ʷnstułts iʔ k̓ʷiƛ̓t iʔ sʔiłns. cutəlx “lut nixʷ aksnk̓ʷnstułt ixiʔ asc̓iłn ti xi k̓l̓ anwiʔ ixiʔ kʷ səcnaq̓ʷmils”. li uł mat k̓ʷnx̌asq̓t, lut t̓a cmistin k̓ʷnx̌asq̓t, aksw̓xlwis iʔ yilmixʷm

 

(8:06) cut “way. mat nak̓ʷm unixʷ… ta unixʷ kn yilmixʷm,” cut skmxist. cus sninaʔ “t̓qʷcinmnt iʔ sqilxʷ... cyʕap… w̓sxniłxʷ npəpilx. inx̌mink t ikłqʷilm...t̓a nsc̓əc̓w̓mistn t qʷilm.”  ix̌wa… t snk̓lip t̓i xexʔitət. ti kmax iʔ sqʷastinks aʔ cnkʷists. ixiʔ iʔ tx̌aʔx̌aʔtans. ah, ti way̓ k̓ałaʔ kʷ mut. kʷ maʔmat. kʷ nmamacin. kmaʔ ixiʔ aʔ iʔ x̌minktət. ixiʔ kʷ sxʷaʔcin t stan̓mus. ix̌ʷaʔ. t̓i knanaqsmistəlx, knanaqsmistəlx, knanaqsmistəlx, ti way̓ uɬ knanaqsmistəlx.  (8:55) lut sw̓it t̓ naqs t̓ kłʔam iʔ qʷilm iʔ x̌minks. cut skmxist, ʔacc̓əs sʕaʔnixʷ, “kʷa sʕaʔnixʷ iʔ stʔiw̓tx...ixiʔ mmil̓a̓q̓ʷ... k̓ʷk̓ʷyumaʔ sʕaʔnixʷ.” cus “sʕaʔnixʷ”. “stim”. “xʷuyx k̓l̓... iʔ k̓l̓ siwłkʷ. ƛ̓aʔntikʷ kʷil̓stn. t̓at̓upaʔ, ƛ̓aʔntikʷ. cunt, t̓at̓upaʔ inx̌mink iksqʷl̓qʷil̓stm”  ix̌ʷa nmʕalakʷ, tałt t̓i mmilk̓ʷ...tałt t̓i pi~il...tałt t̓i k…(Hard breathing) cut “yilmixʷm x̌minks kswiknts” “way̓ xʷuyx, ninwis ixiʔ ik̓li kn kicx.” (9:51) mat way̓ t̓i miw̓s iʔ sckicxs uł way̓ ksx̌ntim iʔ t sxʷʔul (blowing sound)... ili uɬ t̓i kmiɬ iʔ scwiksəlx iʔ sxʷʔul…t̓i kmax skʷƛ̓us iʔ scwiksəlx...pptwinaʔx, ʔał pptwinaʔx... mat way ti stmtimaʔ. c̓x̌ilx tałt k̓iwlx (10:16) iʔ pptwinaʔxʷ… “way mat kʷu ksnq̓aʔils ki kʷu clx̌ʷstixʷ, skmxist” “way̓ … inx̌mink caʔkʷ t ikłsnc̓əc̓w̓mistn” “ah...way̓” ixiʔ sc̓nʕaps (singing) “ ah wa ah waw ah wa ah wah ah ah ah wa…” “way̓ ixiʔ x̌ast...ixiʔ….ixiʔ sʔunixʷs way̓ ixiʔ x̌ast” cus, “way̓...kʷint, aspuʔus” (blowing sound) uł əłc̓sap uł əłp̓lak iʔ k̓l̓ snʔiliʔtns. ul̓lusəs, skmxist, ixiʔ iʔ mrimstn..iʔ pum̓stn iʔ ktqusəs, ƛ̓aw̓t iʔ sw̓xʷap, ƛ̓aw̓t. ti kmax iʔ spʔul nuʕas...nłt̓pmus iʔ t spʔul lut t̓a łwiksəlx, skm̓xist kłc̓sap. l̓ naqs tmxʷulaʔxʷ uł c̓lal iʔ k̓l̓ aʔ ckpʔalqin iʔ k̓l̓ ksunk, xi mat Honululu, mat taʔkin Hawaii, mat taʔkin c̓lal xi kʷa aʔ ckpʔalqin aʔ cpʔul (12:02) xi uł c̓lal. xi uł ul̓lusəs iʔ x̌ƛ̓ut. ixiʔ iʔ q̓ʷx̌ʷqinkstns aɬiʔ lut t’ kstqntis cm c̓wak̓ iʔ q̓ʷx̌ʷqinkstns. cʔul̓lusəs...ʔisk̓ʷlms iʔ t spʔul. tałt iʔ (?) sk̓ʷck̓ʷʕacts iʔ kilxs uł k̓ʷalil̓k...ixiʔ cwistixʷm t xƛ̓ut cnłt̓pmus...k̓la uł c̓lal, c̓al̓al...(12:20) kmntis iʔ xƛ̓ut uł c̓q̓mis t̓a ck̓la iʔ c̓q̓mis yʕat  lakin uł xl̓akək cut “way̓ axa xʷic̓xtn iʔ sqilxʷ ł k̓ʷul̓ms...k̓ʷul̓msəlx ta ck̓l̓ kʷil̓stnməlx” xʷuy k̓l̓... txʷuyms k̓l̓ t̓at̓upaʔ. ckm̓km̓stis iʔ xƛ̓ut. nt̓uk̓ʷntis k̓l̓a niʔxʷut...iʔ l̓ snqʷasiyaʔtn...xi uł iʔ sʔum̓ms iʔ snq̓ʷasiyaʔtn...ixiʔ uł cus iʔ t̓at̓upaʔ “way̓ uł way̓ axa akɬknxcutn ła ck̓ʷulstxʷ ła cknxitxʷ iʔ sqilxʷ, łə cyʕap. ixiʔ akłknxcutn...lut k̓im aksknanaqs. ʕapnaʔ tk̓asʔasil.” pnici t̓i t̓at̓upaʔ...ɬə k̓ʔasʔasil t̓i t̓at̓upwiyaʔ. ixiʔ uł ʕapnaʔ əłc̓ik̓m uł kʷilstnm iʔ knaqs uł yʕat kʷiłts asq̓ilt iʔ kwilstn. (13:52) uł x̌stwilx... nax̌mł lut t̓a cmar̓wi iʔ sqltmixʷ naʔł tkłmilxʷ ła ckʷilstnməlx. ixiʔ iʔ sk̓ʷul̓tət ala t tmxʷulaʔxʷ. itliʔ uł ixiʔ ʔumsəlx skm̓xstisxn. ixiʔ iʔ skm̓xstisxn wikntxʷ iʔ l̓ satitkʷ… ła clakin iʔ k̓l̓ mkʷiwt iʔ k̓l̓ wist iʔ k̓l̓ acmq̓ʷmaq̓ʷ. ixiʔ uł lakin akskakicntxʷ əcqmin. ixiʔ uł ʔac̓nt...ixiʔ aʔ cx̌aʔx̌aʔmstisəlx…  ixiʔ ʔumsəlx skm̓xstisxn...ixiʔ. (14:50)

Translation:

The t̓at̓upaʔ was by herself and then when, like in that story, skm̓xist was a bully, mean…  was really ugly to people. Just took away food from people and beat them up… whatever. That's why his name is skm̓xist, the word "kim̓" is when you despise somebody or you dislike somebody. xi uł kim̓ntxʷ that's why his name was skm̓xist, that's where he got that name skm̓xist. And he still has that name skm̓xist. It's not a glamorous name. He was a bully at one time you know. ckim̓stsəlx they despised him because he was not nice, he was mean, bullying everybody but when they gave him that job of being chief they always made extra stuff and when he came over to bully them they said, "why you trying to bully me? That's for you anyway." (1552) Pretty soon people were doing that with him left and right. Pretty soon he realized he couldn’t just snatch it from them 'cause he'd give the...they were gifting him all the time. Pretty soon he realized, I guess I am the chief they treat me so good. He says, well now I need a song. That's when muskrat boy had to run to the water to bring t̓at̓upaʔ and t̓at̓upaʔ didn't have legs, she was steam! (blowing sound) She landed right there in that longhouse, just the steam, I guess all you could see was a face. (1626) She said, “you must have something, you must have some kind of want or need and that's why you called me.” He says, “I need a song- a bear song.” Like a nc̓wc̓w̓mistn is what they call it. It's like a ceremonial song. That's when he...That's when she sang that song and then she says, yes that's the one. He had to pay for that song. You don't just get a song for nothing. So anyway, when she went back to the water, where she's at. skm̓xist jumped in through the smoke and landed on an island in the south-west out on the ocean, the big water, where the mountain is on fire. That's where he brought the rocks from and brought them here. ixiʔ uł and a bit from there. He got here, the rocks landed here and then he threw them in all directions like that, completely around, there was no South, North, East and West,. He threw them in all directions, all completely right around and what's left of the rocks he took a few of the rocks, he took and placed it inside the womb of the grandmother. And said this is going to be your helper, 18:03 this will be like your heart, like your spuʔus, and this goes in, heats up the bodies that go inside. It's like a rebirth every time you go in there. It's like a woman, a grandma. That’s like a new-born child, every time you go in there and you come back out.  sic kʷ łk̓ʷul̓lx. You're just born again, each time you go in there and you come out. That's my story and I'm going to stick to it.18:47

snk̓lip releases everything

Page #

q̓sapiʔ snk̓lip, cuntm iʔ t ... iʔ t syumcns, x̌ʷʕaylxʷ iʔ syumcns …. uł ixiʔ cuntm t x̌ʷʕaylxʷ “ixiʔ yilmixʷm iʔ”...way̓ c̓lx̌ʷntis iʔ sxʷulłxʷs tałt iʔ swynumts, səcsilxʷaʔ, iʔ k̓ʷiƛt iʔ sxʷulłxʷ xʷmtiʔ sk̓ʷk̓ʷyumaʔx. tałt iʔ słq̓łq̓ts iʔ sxʷulłxʷs. aɬiʔ kʷa yilmixʷm...k̓ʷul̓ncutn. (20:02)̓̓ “ah…lut k̓li aksxʷuyx” cuntm t x̌ʷʕaylʷ “lut ik̓l̓iʔ ksxʷuyx, ixiʔ yilmixʷmtət ła kłsnʔiliʔtn. lut k̓li aksxʷuyx.” “hm” snk̓lip “hm... cxʷaʔcinmst... lut t̓a cmistin swit kʷu cxʷaʔcinmsts.” k̓ałaʔ x̌ʷʕaylxʷ əłk̓łk̓laxʷ. ixiʔ k̓li ksxʷuys...li nʔułxʷ. xiʔ way̓ snʔułxʷəx. tałt iʔ swynumts iʔ sxʷulłxʷ uł yayʕat stim li ckłʕayq... ckłʕayq... cʕac... ckʕacalqʷ... sq̓aymn... ʔac̓nt ixiʔ sq̓aymn uł yʕat ml̓qʷalqʷ uɬ xl̓akək...xiʔ uɬ ckʕacʕac yʕat iʔ ckłʕayq...liʔ uł nstils “mat stim ckłʕayʕayq” kʷa x̌minks (21:08) ksmipnuwiʔs kʷa stim iliʔ. iliʔ uł wiks iʔ naqs tałt iʔ sx̌asts iʔ sʕac̓c̓əs ti kʷr̓ʕay...ohhh (21:18) mat stim alaʔ? ti cp̓w̓n̓tim (fart sound) ʕacntis... ixiʔ nak̓ʷm əckłʕayq... sp̓uʔ. li naqs ʕacc̓əs... ƛ̓q̓ʷumn... əcʔacəcqaʔ kłic̓aʔntm... kʷʕa... kʷʕa… uł nʔisk̓ʷlms uł ʕacntis...li iʔ naqs...li iʔ naqs nixlms tałt xʷumtiʔ acx̌mx̌mʕal̓xəx...stim mat (buzzing sound) iʔ kłʕacmins ck̓ʷƛntis uł ʔac̓c̓əs...ti cklɣqintm...nak̓ʷm squʔł tałt uł ck̓xk̓xʷaps iʔ sk̓ʷƛusts ałi kʷa lɣlɣntim li mł łʔac̓c̓nus łqmnus li kłx̌ʷpntis iʔ naqs iʔ x̌əx̌mʕał...nx̌mntʕam...uł iʔ naqs ixiʔ uł iʔ łaʔspəl̓m p̓w̓namwaxʷmntm xiʔ uɬ iʔ uł ʕacntis kłxʷpntis yʕat stim nax̌mł lut t̓a cmistin stim iʔ naqs liʔ uł kntils xi uł lɣlɣntim ixiʔ iʔ t squʔł uł ixiʔ ki ʕaymt, yʕat stim k̓ʷixʷs (23:01) łwnikstms... k̓ʷixʷs... yʕat stim (Buzzing sound)... uł suxʷəxʷ iʔ squʔł (23:08) iʔ łʕaspəl̓m t̓xʷtilx x̌m̓ʕaɬ, sxʷuxʷiya yayʕat stim lut t may̓ yʕat stim ʔukʷt uɬ nis uɬ sxʷəxʷ. xʷuy uɬ cut iʔ naqs kʷis, lut t̓ yayʕat t ɬəw̓nikstms “ahh way̓ t̓i axa iʔ… way̓ caʔkʷ t̓i axaʔ ikskʷnixtm pul̓laʔxʷ t ksp̓w̓s. axaʔ k̓l̓ pul̓laʔxʷ iʔ sp̓w̓s.” (23:37) axaʔ iʔ sʔamʔums iʔ sqʷsqʷasiyaʔs. yʕat əksp̓w̓. uɬ axaʔ cus axaʔ incaʔ nax̌mɬ iʔ naqs. ixiʔ yʕat əcɬəwniktsms. lut t̓ may̓ əct̓xʷt̓xʷtilx ɬwnikstms. axa iʔ.. lut t̓ may̓ ʔac̓nt iʔ yʕat txʷ stim aʔ cʔakʷʔakʷtilx uɬ ixiʔ.. uɬ yʕat ɬwnikstms. (24:19)

The beginning of time

Page #

l̓a cxʔitiʔ ɬ k̓ʷul̓l iʔ tmxʷulaʔxʷ. ixiʔ l̓ aʔ cxʔitiʔ ɬ k̓ʷul̓ iʔ tmxʷulaxʷ. ʕant axaʔ stunx, ltkʷu, c̓x̌lic̓n uɬ sʕanixʷ, kmusmsəlx uɬ k̓ʷul̓ncutn, kcilclkst. cut yilmixʷm, cus sʕanixʷ, “sʕanixʷ anwi iʔ kʷ ƛ̓ax̌t.(30:31)  iwa̓ kst̓ət̓pinaʔk, kʷ ƛ̓ax̌t. way̓ kʷ ƛ̓aʔƛ̓ʔam, k̓a nixʷtitkʷ, sml̓̓ʕalaʔxʷ.” ix̌waʔ (sound)  rrrrr… kʷa sl̓xʷitkʷ. cutxəlx iʔ tmxʷulaʔxʷ lut t̓a kɬtmxʷulaʔxʷ. t̓i kmax̌ siwɬkʷ … yʕat t̓i kmax̌ siwɬkʷ iʔ tmxʷulaʔxʷ, lut t̓a kɬtmxʷulaʔxʷ. yʕat t̓i siwɬkʷ … n̓ʔiw̓lm nax̌mɬ … n̓ʔiw̓lm. xʷuy uɬ wa̓m mat iʔ xʷuy. xʷuy uɬ mat put iʔ sl̓kʷuts … t̓i wa̓m mat əɬəɬp̓lak̓. n̓tuk̓ʷpils. taɬt t̓i t stim əɬtʔak̓ʷ (31:23) (heavy breathing). ixiʔ c̓x̌lic̓n n̓ɬx̌ʷp̓mitkʷ xʷuy uɬ mat miw̓s. wa̓m uɬ mat əɬcp̓lak̓. litkʷu xʷuy uɬ ninaxʷ ti iʔ scxʷuys tl̓ c̓x̌lic̓n uɬ əɬcp̓lak̓. iʔ siwɬkʷ k̓l̓ aʔ nixʷtitkʷ tali ƛ̓ax̌t uɬ wa̓m əcc̓qc̓qmintm uɬ lut t̓ kɬnus.

 

xʷuy uɬ cut k̓ʷul̓ncutn “way̓ anwi kʷ c̓iw̓tx, stunx, way̓ ti kʷ ƛ̓ʔam iʔ t sml̓ʕalaʔxʷ”. t̓pin̓k. sic iʔ siw̓ps talt iʔ silxʷaʔs. n̓ɬt̓p̓mitkʷ … ti t̓p̓aw (loud smack). (32:27) ??? iʔ siwɬkʷ … ix̌waʔ… xʷuy uɬ n̓cq̓q̓ulaʔxʷ… kʷis iʔ sml̓ʕal̓aʔxʷ. trqntis iʔ sc̓w̓xns uɬ xʷuy k̓a nwist … xʷuy. tʔakʷ. limt. “ahhh … taɬt kn limt. incaʔ iʔ … iʔ sqilxʷ taɬt caʔkʷ kʷu cmistis … taɬt incaʔ iʔ … iʔ txʷuystn iʔ sml̓ʕal̓aʔxʷ” taɬt l̓ aʔ nixʷut iʔ l̓ spʔusts uɬ wsn̓cut. ix̌wa … ta x̌ilsts … t̓i k̓aw. taɬt iʔ sq̓lspʔusts … ac̓c̓ə̓s iʔ sc̓w̓c̓w̓xans uɬ ac̓c̓ə̓s iʔ klkilxs … xi sc̓qʷaqʷs. cuntm “scax̌kinx ki scc̓qʷaqʷ?” cuntm “ckʷint an kilx”. ckʷiɬtm iʔ kilxs (33:34) tl̓ q̓ʷx̌qinqnkstns ckʷis naqs sq̓apinaʔxʷ. axaʔ iʔ ʔumsəlx q̓sapiʔ, laklək. ixiʔ uɬ tutk̓ʷntis. k̓ʷul̓ncutn k̓ʕaʔs. kʷmiɬ əctak̓ʷ iʔ tmxʷulaʔxʷ. tʔak̓ʷ uɬ iʔ mqʷmqʷiwt k̓ʷul̓l. yʕat iʔ mqʷmqʷiwt uɬ iʔ tmxʷulaʔx tʔak̓ʷ uɬ iʔ siwɬkʷ … iʔ silxʷaʔ t siwɬkʷ ixiʔ six̌əx̌lq uɬ xʷuy . xi uɬ xkin ʕapnaʔ Vancouver uɬ iʔ Atlantic ocean uɬ iʔ Southern Pacific uɬ ta ck̓l̓anʔiƛ̓tk iʔ sl̓xʷitkʷ (34:17) yʕat xʷuy takin, lakin iʔ sl̓xʷitkʷ uɬ axa iʔ tmxʷulaʔxʷ k̓ʷul̓l. k̓ʷulncutn k̓ʷuls yayʕat iʔ tmixʷ iʔ ksc̓ʔaɬʔiɬns aʔ cxʔit … uɬ yayʕat iʔ aʔ ct̓xʷt̓xʷtilx k̓ʷuls t ksc̓ʔiɬns … iʔ ʔakʷakʷtilx k̓ʷuls t ksc̓ʔiɬns … yʕat iʔ tmixʷ … iʔ sƛ̓aʔcinm … iʔ lut t̓ may̓ iʔ sƛ̓aʔcinm … yʕat k̓ʷuls iʔ t ksc̓ʔiɬns … iʔ skəkʕakaʔ … xʷuy uɬ cut “lakin cyʕap, iʔ sqilxʷ, ɬ k̓ʷul̓l, ɬ wistin. mnimɬmp iksʔamtip … iʔ tmixʷ uɬ iʔ tmxʷulaʔxʷ … anwi ksʔamtim yʕat iʔ sqilxʷ. xiʔ uɬ ʕapnaʔ iliʔ c̓x̌iɬ, putiʔ. (35:23)

snk̓lip releases everything

Page #

q̓sapiʔ snk̓lip, cuntm iʔ t ... iʔ t syumcns, x̌ʷʕaylxʷ iʔ syumcns …. uł ixiʔ cuntm t x̌ʷʕaylxʷ “ixiʔ yilmixʷm iʔ”...way̓ c̓lx̌ʷntis iʔ sxʷulłxʷs tałt iʔ swynumts, səcsilxʷaʔ, iʔ k̓ʷiƛt iʔ sxʷulłxʷ xʷmtiʔ sk̓ʷk̓ʷyumaʔx. tałt iʔ słq̓łq̓ts iʔ sxʷulłxʷs. aɬiʔ kʷa yilmixʷm...k̓ʷul̓ncutn. (20:02)̓̓ “ah…lut k̓li aksxʷuyx” cuntm t x̌ʷʕaylʷ “lut ik̓l̓iʔ ksxʷuyx, ixiʔ yilmixʷmtət ła kłsnʔiliʔtn. lut k̓li aksxʷuyx.” “hm” snk̓lip “hm... cxʷaʔcinmst... lut t̓a cmistin swit kʷu cxʷaʔcinmsts.” k̓ałaʔ x̌ʷʕaylxʷ əłk̓łk̓laxʷ. ixiʔ k̓li ksxʷuys...li nʔułxʷ. xiʔ way̓ snʔułxʷəx. tałt iʔ swynumts iʔ sxʷulłxʷ uł yayʕat stim li ckłʕayq... ckłʕayq... cʕac... ckʕacalqʷ... sq̓aymn... ʔac̓nt ixiʔ sq̓aymn uł yʕat ml̓qʷalqʷ uɬ xl̓akək...xiʔ uɬ ckʕacʕac yʕat iʔ ckłʕayq...liʔ uł nstils “mat stim ckłʕayʕayq” kʷa x̌minks (21:08) ksmipnuwiʔs kʷa stim iliʔ. iliʔ uł wiks iʔ naqs tałt iʔ sx̌asts iʔ sʕac̓c̓əs ti kʷr̓ʕay...ohhh (21:18) mat stim alaʔ? ti cp̓w̓n̓tim (fart sound) ʕacntis... ixiʔ nak̓ʷm əckłʕayq... sp̓uʔ. li naqs ʕacc̓əs... ƛ̓q̓ʷumn... əcʔacəcqaʔ kłic̓aʔntm... kʷʕa... kʷʕa… uł nʔisk̓ʷlms uł ʕacntis...li iʔ naqs...li iʔ naqs nixlms tałt xʷumtiʔ acx̌mx̌mʕal̓xəx...stim mat (buzzing sound) iʔ kłʕacmins ck̓ʷƛntis uł ʔac̓c̓əs...ti cklɣqintm...nak̓ʷm squʔł tałt uł ck̓xk̓xʷaps iʔ sk̓ʷƛusts ałi kʷa lɣlɣntim li mł łʔac̓c̓nus łqmnus li kłx̌ʷpntis iʔ naqs iʔ x̌əx̌mʕał...nx̌mntʕam...uł iʔ naqs ixiʔ uł iʔ łaʔspəl̓m p̓w̓namwaxʷmntm xiʔ uɬ iʔ uł ʕacntis kłxʷpntis yʕat stim nax̌mł lut t̓a cmistin stim iʔ naqs liʔ uł kntils xi uł lɣlɣntim ixiʔ iʔ t squʔł uł ixiʔ ki ʕaymt, yʕat stim k̓ʷixʷs (23:01) łwnikstms... k̓ʷixʷs... yʕat stim (Buzzing sound)... uł suxʷəxʷ iʔ squʔł (23:08) iʔ łʕaspəl̓m t̓xʷtilx x̌m̓ʕaɬ, sxʷuxʷiya yayʕat stim lut t may̓ yʕat stim ʔukʷt uɬ nis uɬ sxʷəxʷ. xʷuy uɬ cut iʔ naqs kʷis, lut t̓ yayʕat t ɬəw̓nikstms “ahh way̓ t̓i axa iʔ… way̓ caʔkʷ t̓i axaʔ ikskʷnixtm pul̓laʔxʷ t ksp̓w̓s. axaʔ k̓l̓ pul̓laʔxʷ iʔ sp̓w̓s.” (23:37) axaʔ iʔ sʔamʔums iʔ sqʷsqʷasiyaʔs. yʕat əksp̓w̓. uɬ axaʔ cus axaʔ incaʔ nax̌mɬ iʔ naqs. ixiʔ yʕat əcɬəwniktsms. lut t̓ may̓ əct̓xʷt̓xʷtilx ɬwnikstms. axa iʔ.. lut t̓ may̓ ʔac̓nt iʔ yʕat txʷ stim aʔ cʔakʷʔakʷtilx uɬ ixiʔ.. uɬ yʕat ɬwnikstms. (24:19)

OIB jpg.jpg
bottom of page